Sta risicogericht kleinschalige initiatieven voor composteren toe
Door het toestaan van kleinschalige initiatieven voor composteren, worden reststromen hoogwaardig verwaard. Wij roepen op tot een risicogerichte benadering bij het toestaan van deze activiteiten.
Hoe kun je kleinschalige initiatieven toestaan?
In diverse beleidsinstrumenten (voorheen LAP3, handreikingen en FAQ’s) wordt zeer terughoudend omgegaan met het toestaan van kleinschalige initiatieven voor hoogwaardig verwaarden van reststromen. Het gevolg hiervan is dat vaak een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd, en dat omgevingsdiensten bij de verlening hiervan hoge eisen stellen aan de inrichting op grond van milieuveiligheid. Een gevolg hiervan is dat deze kleinschalige initiatieven vaak niet tot stand komen, of zo duur worden dat het de vraag is of de kosten wel worden terugverdiend.
Er bestaat een aantal richtinggevende beleidsdocumenten. Zo heeft Rijkswaterstaat een FAQ opgesteld voor kleinschalige initiatieven voor bioafval: FAQ kleinschalig verwerken van bioafval - VANG Huishoudelijk afval.
Dit document met veelgestelde vragen benadrukt dat het niet zomaar mogelijk is om kleinschalige composteeractiviteiten uit te voeren. Deze FAQ geldt overigens niet voor individuen die hun eigen huishoudelijk en groenafval composteren, en gebruiken in hun eigen tuin.
Appel wordt gedaan op een meer risicogerichte benadering van kleinschalige initiatieven, door beoordeling van de reststromen die worden ingezameld, de wijze van inzamelen en het bijbehorend proces van toezicht en kwaliteitsbewaking.
Uit de praktijk
Enkele voorbeelden van het toestaan van kleinschalige activiteiten zijn in het buitenland te vinden. In Nederland ontbreekt tot op heden soortgelijk beleid voor zeer kleinschalige/wijk- of buurtcompostering, of wormenhotels.
Brussel
In wordt gebruik van composteerinrichtingen op diverse schaalniveaus aangemoedigd. Er wordt gekozen voor een aanpak op wijkniveau of bedrijfscompostering zonder milieuvergunning, en voor kleinschalig en grootschalig composteren waar een milieuvergunning nodig is.
Wijk- of bedrijfscompostering
Er gelden eisen aan de compostering zonder milieuvergunning. Uitgangspunt is dat er geen sprake is van afval. Enkele relevante kaders:
- er is een groep huishoudens of ondernemingen (bijvoorbeeld op een bedrijventerrein) die organisch afval samen composteren.
- de composteersite is beperkt in omvang, en dus maximaal 25 m3 in omvang;
- de compost wordt niet in de handel gebracht, maar wordt gebruikt door de groep huishoudens of ondernemingen zelf;
- er wordt een beheerder aangewezen die verantwoordelijk is voor goed beheer. De gemeente faciliteert opleidingen voor de beheerder. In geval van een groep ondernemingen is een contract tussen partijen vereist.
- er is een aantal aanvullende verplichtingen, waaronder het waarborgen van de milieuhygiëne, garanderen van de veiligheid, beperken van overlast en risico, en vrijwaren van het milieu.
- het is bovendien toegestaan is om de groenstromen toe te voegen vanuit de openbare ruimte (door een overheid) of door een professionele hovenier. Daamee heeft de overheid ook een afzetkanaal voor groenafval.
Kleinschalig en grootschalig composteren waarvoor een milieuvergunning vereist is:
- Er is sprake van een kleinschalige inrichting wanneer de inzameling en een opslag kleiner is dan 1000 ton per jaar.
- Er is sprake van grootschalige….
- er gelden diverse eisen, in lijn met afvalveiligheid.
Brussel stimuleert ook het gebruik van compost door toe te staan dat compost dat wordt geproduceerd in de gemeente met toepassing van een milieuvergunning, mag worden gebruikt om de bodem in het hoofdstedelijk gewest te verbeteren. Dit geldt overigens ook voor compost geproduceerd in het Vlaamse, of Waalse gewest. Hiervoor is een einde afvalstatus verkregen (Aanvraagprocedure tot ontheffing | Fytoweb).
In enkele Europese steden en regio’s zijn vergelijkbare initiatieven bekend, bijvoorbeeld in Frankrijk, Porto en Catalonië.
| Rechtsgebied | Publiekrecht > Contracten |
| Citeertitel | Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) |
| Artikel | 3.191 Bal |
| Geldig vanaf | TBD |