Stimuleer door inkoop- en aanbestedingsbeleid de eiwittransitie
In het inkoopbeleid kan een decentrale overheid criteria vastleggen voor de eiwittransitie voor toekomstige aanbestedingen.
Hoe kun je inkoopbeleid toepassen?
In het inkoopbeleid kan de overheid vastleggen welke voorwaarden en criteria van toepassing zijn op aanbestedingsprocedures. Ook kan een overheid in het beleid vastleggen dat bij een aanbesteding het meeste gewicht zal worden toegekend aan duurzaamheidseisen, bijvoorbeeld het versnellen van de eiwittransitie. Medewerkers van de overheid moeten deze criteria en voorwaarden dan toepassen in aanbestedingsprocedures.
Er kan inkoopbeleid voor specifieke aanbestedingen worden geformuleerd. Zo kunnen duurzaamheidseisen aan voedsel voor aanbestedingen met betrekking tot catering in het inkoopbeleid worden opgenomen. Voorbeelden zijn:
- Vraag van de inschrijvers een plan van aanpak waarin ze binnen een maximaal aantal A4 moeten beschrijven wat hun visie of ambitie is met betrekking tot de eiwittransitie en hoe zij die willen realiseren tijdens de duur van het cateringscontract.
- Gebruik een subgunningscriterium in aanbestedingsdocumenten gericht op het vervangen van alle of een X% van de dierlijke producten door plantaardige producten.
- Neem in het inkoopbeleid op dat bij de aanbesteding ‘true pricing’ moet worden toegepast, waarbij de inschrijver met de laagste milieu- en sociale kosten in het aanbod een grotere kans maakt.
- Hanteer in aanbestedingsdocumenten voor cateraars de contractuele eis dat voor ieder dierlijk product een plantaardig alternatief moet worden aangeboden dat even voedzaam is.
Uit de praktijk
Gemeente Amersfoort heeft in ‘Aanbestedingsleidraad EU Eten en Drinken’ vastgelegd dat de gemeente werkt aan de eiwittransitie van dierlijk naar plantaardig. In een aanbesteding vraagt de gemeente Amersfoort aan inschrijvers op welke wijze zij hieraan kunnen bijdragen. In hun toelichting moeten zij onder andere de volgende vragen beantwoorden:
- Hoe wordt er maximaal bijgedragen aan het coalitieakkoord en door communicatie en educatie draagvlak gecreëerd bij de medewerking voor de transitie naar duurzame en plantaardige catering.
- Op welke wijze wordt er conceptmatig en stapsgewijs gewerkt aan de eiwittransitie van dierlijk naar plantaardig gedurende de eerste 3 contractjaren en de verdere verduurzaming over de gehele contractperiode.
- Op welke wijze wordt er invulling gegeven aan het zichtbaar maken van de impact van onze voedselconsumptie door middel van ‘true pricing’ in milieu-impact, CO2-uitstoot en waterverbruik.
Gemeente Utrecht heeft in de ‘Aanbesteding Utrechtse catering voor iedereen’ haar huidige vertrekpunt voor de catering opgenomen:
- Zo hoog mogelijk gehalte plantaardige eiwitten ten opzichte van het totaal aantal ingekochte eiwitten (minimaal 80%);
- verlagen van het gehalte dierlijke eiwitten in het standaardmenu
- 100% van de enkelvoudige dierlijke producten voldoen aan milieu- en dierenwelzijnscriteria
Gemeente Amsterdam heeft in 2024 de ‘Plant Based Treaty’ ondertekend. Hierin staat de overstap naar plantaardig voedsel centraal. Dit is ook één van de belangrijkste pijlers van de Amsterdamse Voedselstrategie waarin het beleid van gemeente Amsterdam is opgenomen. In dit beleidsstuk heeft gemeente Amsterdam als doelstelling opgenomen dat het aandeel plantaardig voedsel in haar eigen catering naar minimaal 50 procent gaat en de gemeente gaat onderzoeken of zij naar een aandeel van 70 procent kan toewerken.
Juridische toelichting
Inkoopbeleid is geen juridisch instrument vastgelegd in wet- en regelgeving. Het vastleggen van inkoopbeleid is dus niet verplicht. Overheden kunnen zelf bepalen of zij inkoopbeleid opstellen en hoe zij dit vormgeven. Gemeenten kunnen dit bijvoorbeeld opnemen in een omgevingsprogramma (art. 3.4 Omgevingswet).
Daarnaast is inkoopbeleid zelfbindend. Het bindt dus alleen de overheid die het beleid heeft vastgesteld. Het bevat geen bindende bepalingen voor derden.
| Rechtsgebied | Privaatrecht > Aanbesteding |
| Citeertitel | Omgevingswet |
| Artikel | Artikel 3:4 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |