Vraag subgunningscriteria uit in aanbesteding
In een aanbesteding kan de gemeente sturen op hoogwaardige afvalverwerking voor huishoudens. Dit kan met een afvalplan over GFE/T als subgunningscriterium, waarvan onderdelen opgenomen kunnen worden als contractvoorwaarden.
Hoe kun je subgunningscriteria toepassen?
De gemeente kan een aanbesteding voor het inzamelen en/of verwerken van huishoudelijk afval in de markt zetten. In de aanbestedingsprocedure kan de gemeente op de volgende manier een subgunningscriterium rond GFE/T formuleren:
Stap 1: Maak gebruik van het gunningscriterium ‘beste prijs-kwaliteitverhouding’.
Stap 2: Formuleer verschillende subgunningscriteria onder de noemer kwaliteit, waarvan tenminste één gericht is op GFE/T. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een afvalplan rond GFE/T, waarin specifiek wordt ingegaan op het scheiden van GFE/T, het waarborgen van de kwaliteit en het hoogwaardig verwerken van GFE/T tot bodemverbeteraar. Op deze manier worden de inschrijvende marktpartijen gedwongen om GFE/T mee te nemen in de inschrijving.
Binnen het subgunningscriterium over GFE/T kun je puntsgewijs bepaalde onderdelen benoemen, die minimaal in het afvalplan voor moeten komen om het maximale aantal punten toegekend te krijgen. Denk daarbij aan:
- Visie, doelstellingen en strategie rond hoogwaardig inzamelen en verwerken van GFE/T;
- Schatting van wekelijkse hoeveelheid GFE/T die gescheiden wordt ingezameld;
- Manier van inzamelen van GFE/T, waarbij de kwaliteit van GFE/T zo veel mogelijk wordt geborgd. Denk daarbij aan het soort afvalcontainer dat gebruikt wordt om GFE/T in te zamelen. Grote containers besparen op transport en dus CO2-uitstoot, terwijl kleine containers de loopafstand beperken en dus scheiden laagdrempelig maken.
- Manier en hoeveelheid van hoogwaardig verwerken van GFE/T tot een bodemverbeteraar;
- Hoeveelheid GFE/T dat niet verwerkt wordt tot bodemverbeteraar en in het restafval terecht komt;
- Jaarlijkse afvalrapportage, waarin de hoeveelheid ingezamelde en verwerkte GFE/T expliciet benoemd wordt inclusief de vervuilingsgraad;
- Periodieke evaluaties;
- Manier van monitoren van hoeveelheid ingezamelde en verwerkte GFE/T.
Stap 3: Koppel een hoge wegingsfactor aan het subgunningscriterium over GFE/T. Op deze manier wordt het voor de inschrijvende marktpartijen interessant om veel aandacht aan dit subgunningscriterium te besteden. Daarnaast gaan marktpartijen ook tijd en geld investeren om GFE/T in te passen in de aanbestedingsopdracht.
Het uitvragen van een ‘afvalplan’ bij aanbestedingen rond GFE/T wordt relatief weinig gedaan. Als dit in de loop der tijd vaker wordt toegepast, kan het afvalplan ook onderdeel worden van de geschiktheidseisen en selectiecriteria (zie: Vraag geschiktheidseis of selectiecriterium uit in aanbesteding). Op deze wijze borg je het opnemen van afvalplannen voor GFE/T in de aanbestedingsopdrachten, waardoor het standaard wordt toegepast.
Contractvoorwaarden
Daarnaast kunnen in de contractvoorwaarden van de raamovereenkomst die met de winnende partij van de aanbesteding wordt afgesloten, ook meerdere onderdelen uit een afvalplan worden voorgeschreven als verplichting. Denk daarbij aan:
- verplicht gescheiden inzamelen van GFE/T
- monitoren van de hoeveelheid ingezamelde GFE/T
- monitoren van de hoeveelheid verwerkte GFE/T tot bodemverbeteraar (bijv. compost)
- jaarlijks rapporteren over deze hoeveelheden aan de gemeente.
Aan deze onderdelen moeten concrete ambities voor de kwaliteit worden gekoppeld, zoals een bepaalde maximale vervuilingsgraad of de eis dat het A-klasse compost wordt.
Uit de praktijk
De gemeente Maashorst heeft de aanbesteding genaamd Afvalinzameling restafval, GFE/T en PBD in maart 2024 op de markt gezet. In deze aanbesteding heeft de gemeente twee subgunningscriteria rond huishoudelijk afval uitgevraagd:
- Plan van aanpak voor het beter scheiden van huishoudelijk afval, waarin de kansen, risico’s en beheersmaatregelen rond het huishoudelijk afval worden benoemd. De volgende onderdelen moeten daarnaast in dit plan voorkomen:
- Het monitoren van vervuiling;
- De kwaliteit van de deelstromen;
- Het aanbiedgedrag;
- Communicatie naar en met inwoners;
- Het monitoren van het effect van ingezette beheersmaatregelen.
- Het gebruik van zero-emissie materieel om de duurzaamheid te waarborgen.
Voorbeelden van aanbestedingen afvalverwerking
De Vereniging Afval Samenwerking Limburg (ASL) heeft namens 30 Limburgse gemeenten de aanbesteding “overslag, transport en verwerking HRA C, A en GFT/GFE ASL” op de markt gezet in december 2023. De marktpartij wordt uitgekozen op basis van o.a. een subgunningscriterium gericht op GFE/T.
Dit subgunningscriterium bestaat uit een formulier met vragen over de transportafstand, prijs, duurzaamheid (transport, energielevering, gaslevering, materiaallevering en directe emissies). Onder materiaallevering worden verschillende vragen over compost gesteld, zoals de hoeveelheid GFE/T verwerkt tot compost als veenvervanger of kunstmestvervanger.
De gemeente Ede heeft in 2021 de aanbesteding Verwerking GFT+E afval in de markt gezet met het subgunningscriterium ‘plan van aanpak voor het tegengaan van de vervuiling van GFE/T’.
Voorwaarden
De geformuleerde subgunningscriteria moeten in lijn zijn met de aanbestedingsbeginselen. Deze aanbestedingsbeginselen zijn:
- Objectiviteitsbeginsel: de criteria moeten samenhangen met de opdracht.
- Transparantiebeginsel: de criteria moeten transparant zijn.
- Gelijkheidsbeginsel: de criteria mogen niet discriminerend zijn.
- Proportionaliteit: de criteria moeten in verhouding staan tot de opdracht.
Het is van belang dat de subgunningscriteria voldoen aan deze beginselen om een eerlijke, competitieve en rechtmatige aanbestedingsprocedure te waarborgen. Deze beginselen zorgen voor een objectieve selectie van leveranciers. Zie de website van PIANOo voor meer informatie over aanbestedingen.
| Rechtsgebied | Privaatrecht > Aanbesteding |
| Citeertitel | Aanbestedingswet 2012 (Aw) Gids Proportionaliteit (GP) |
| Artikel | 2.115 AW en 3.5.5 GP |
| Geldig vanaf | Invalid Date |