Pas een vast en variabel reinigingsrecht toe
De gemeente kan het reinigingsrecht deels variabel maken om bedrijven te stimuleren minder bioafval (o.a. Swill) weg te gooien en om hun bioafval beter te scheiden.
Hoe pas je het reinigingsrecht toe?
De gemeente kan op de volgende manieren reinigingsrecht in rekening brengen bij bedrijven:
- met een jaarlijks vast tarief;
- met een gedifferentieerd tarief;
- met een combinatie van een vast en gedifferentieerd tarief.
Een gedifferentieerd tarief wordt ook wel diftar genoemd. Diftar houdt in dat er een variabel bedrag in rekening wordt gebracht gebaseerd op de hoeveelheid afval (aantal kg) die een bedrijf aanbiedt of de inzamelfrequentie. Zo kan het variabele tarief gekoppeld worden aan de capaciteit van een container, aan het aantal ledigingen van een container of aan het aantal aangeboden afvalzakken in de ondergrondse container.
Met diftar kan afvalvermindering worden gestimuleerd, want hoe meer afval wordt aangeboden, hoe meer een bedrijf betaalt voor de inzameling en verwerking van het afval in de vorm van het reinigingsrecht.
Meer informatie over heffing van afvalstoffen en reiniging geeft de website van de VNG.
Hoe kun je reinigingsrecht voor bioafval toepassen?
Kleine horeca, restaurants en markten gooien voornamelijk groente-, fruit- en etensresten weg (dit bioafval heet ook wel Swill) en kunnen als kleine(re) ondernemers gebruikmaken van het reinigingsrecht.
Geen heffing op bioafval
Om het scheiden van bioafval nog meer te stimuleren kan de gemeente ervoor kiezen om het bioafval gratis in te zamelen. Dit kan gecombineerd worden met het heffen van een vast en gedifferentieerd tarief over het restafval van bedrijven. Dit maakt bedrijven enerzijds bewuster over de hoeveelheid restafval die zij weggooien. Anderzijds stimuleert dit bedrijven om bioafval apart in te zamelen en restafval beter te scheiden.
Blijkt dat bedrijven te veel restafval bij het gratis bioafval gooien, dan kan de gemeente dit oplossen door ook een variabel tarief aan bioafval te koppelen. Om het goed scheiden van afval te promoten, moet dit tarief lager zijn dan het variabele tarief op restafval.
Combinatie vast en diftar tarief
Het vaste tarief voor restafval dekt onder andere de onvermijdbare organische resten (oneetbare dingen zoals schillen en pitten etc.). Alles daarboven is vermijdbare verspilling en kan ontmoedigd worden met een variabel tarief. De gemeente kan de hoeveelheid ingezameld restafval terugkoppelen aan de bedrijven, zodat ze gedurende het jaar al in kunnen zien of ze boven of onder het gemiddelde zitten.
Het variabele tarief wordt aan de hoeveelheid gescheiden ingezameld restafval en bioafval gekoppeld. Dit kan op de volgende manieren gemeten en gemonitord worden:
- met een pasjessysteem bij grote ondergrondse, centrale afvalcontainers
- het aantal afvalzakken per week of het aantal kilo’s afval
- met twee soorten afvalcontainers die aan de buitenkant even groot zijn (zodat de vuilniswagen geen problemen heeft met het legen van de containers), maar aan de binnenkant verschillen qua formaat. Kiest een bedrijf voor een container met een kleinere inhoud, dan betalen zij minder reinigingsrechten.
Het risico van diftar is dat het aanzet tot meer zwerfafval, omdat bedrijven het duur vinden. Door te zorgen dat de diftar op restafval in ieder geval hoger is dan de diftar op bioafval wordt dit risico verminderd en het hoogwaardig scheiden gestimuleerd.
Aanvullende mogelijkheden rond bioafval
De gemeente kan - aanvullend op het combinatietarief van een vast en diftar bedrag - ook gebruik maken van de volgende mogelijkheden:
Door alleen de afvalstromen die kunnen worden hergebruikt (zoals bioafval) op te halen, wordt het scheiden van afval gestimuleerd. Bedrijven moeten bijvoorbeeld zelf restafval wegbrengen.- Vastrecht
Bedrijven betalen dan aan het begin van het jaar een bepaald bedrag. Aan het einde van het jaar kunnen de bedrijven een deel van dit bedrag terugkrijgen als het aantal ledigingen onder een bepaald plafond blijft.
Uit de praktijk
- De gemeente Gemert-Bakel haalt gratis GFT op bij bedrijven die onder het reinigingsrecht vallen.
- De gemeente Meerssen heeft specifieke regels rond het ophalen van GFT benoemd om de kwaliteit te borgen en GFT tot compost te kunnen verwerken. Deze gemeente maakt gebruik van een vast tarief voor reinigingsrecht per jaar, aangevuld met een bedrag per aangeboden zak. Er wordt nog onderscheid in het volume van de afvalzakken gemaakt.
- De gemeenten Beuningen, Druten, Heumen en Wijchen maken ook gebruik van de combinatie vast en Diftar tarief (aantal ledigingen restafval in ondergrondse container of aantal en volume van afvalzakken). Er wordt geen onderscheid in het Diftar tarief voor GFT gemaakt. De gemeenten Druten en Wijchen hanteren zelfs een extra prijs voor het aanschaffen van een extra GFT container.
Voorwaarden
- De kans op zwerfafval en minder goede recycling is een mogelijk negatief effect van dit instrument. Als bedrijven meer moeten betalen voor hun afval, dan kunnen ze het afval op straat gooien of in andere vuilnisbakken om zo kosten te drukken.
- Dit instrument is moeilijk te gebruiken bij gemeenten die nascheiden. Bedrijven hebben dan hun bioafval niet gescheiden van restafval, papier en plastic. Dit is wel het geval bij gemeenten waar bedrijven hun afval voorscheiden.
- De gemeente mag met reinigingsrecht niet boven en onder de daadwerkelijke kosten zitten. Winst maken is vanwege de fiscale wet (gemeentewet) niet toegestaan, terwijl verlies maken niet mag volgens de mededingingswet. Je bent in strijd met de mededingingswet als de overheid lagere tarieven biedt dan de markt. Dan wordt de overheid op een oneerlijke manier concurrent van marktpartijen.
Juridische toelichting
Bedrijfsafval inzamelen is geen plicht van de gemeente op grond van de Wet Milieubeheer. Maar de gemeente kan er wel voor kiezen om bedrijfsafval in te zamelen en daar een fiscale beprijzing aan te koppelen: het reinigingsrecht. De gemeente kan er ook voor kiezen om het inzamelen van bedrijfsafval gewoon te beprijzen via een overeenkomst.
| Rechtsgebied | Fiscaal recht > Fiscaal recht |
| Citeertitel | Gemeentewet |
| Artikel | 229 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |