Voedselverspilling tegengaan met een convenant
Het aangaan van een convenant is een goede manier om de betrokkenheid van een brede en diverse groep partijen te waarborgen en samen te werken aan het verminderen van voedselverspilling.
Hoe kan een convenant worden toegepast?
Een convenant dat juridisch bindend en afdwingbaar is, is een sterk instrument om relevante marktpartijen en overheden aan bepaalde doelstellingen rondom voedselverspilling te committeren. Maar een convenant op vrijwillige basis helpt ook bij het verminderen van voedselverspilling, doordat het voor samenwerking tussen partijen en de overheid zorgt en resulteert in een groter draagvlak onder de markt.
Juridisch bindend en dwingende convenant:
Een convenant kan op de volgende manier bindend en afdwingbaar worden gemaakt:
- Het convenant krijgt een bindend karakter door meer en concreet te behalen (minimum)resultaten op te nemen. Zonder te spreken van ‘inspanning’. Denk daarbij ook aan tussendoelen, zodat hier sneller op te sturen is. Ook kunnen delen van een convenant onder wettelijke verplichtingen vallen. Dan houdt de overheid ook toezicht op de naleving van het convenant.
- Uit het convenant moet duidelijk blijken dat partijen juridisch verbonden zijn aan het door hen ondertekende convenant. Partijen nemen dus niet de uitzonderingen ‘juridisch niet afdwingbaar’ en ‘onmiddellijk opzegbaar’ op in het convenant.
- Optioneel kunnen partijen afspraken maken over de wijze waarop zij eventuele geschillen oplossen. Zoals met uitgebreide onderhandeling of mediation. Daarnaast wordt de manier van handhaving op de afspraken uit het convenant vastgelegd in het convenant. Op die manier is een convenant te ontwikkelen dat past bij alle partijen.
Convenanten over voedselverspilling
Decentrale overheden kunnen het voortouw nemen om in samenwerking met ondernemers in de regio een convenant op te stellen. Een aantal suggesties voor convenanten:
- Met horeca in de regio afspraken maken over monitoring en resultaatgerichte doelstellingen om verspilling te verminderen. Betrek ook voedselbanken en lokale herbestemmings initiatieven zoals Too Good To Go in het convenant om lokale samenwerking te stimuleren.
- Met middelbare scholen afspraken maken over het opnemen van voedselwaarde, de impact van verspilling en manieren om dit te voorkomen in het curriculum. Er is veel educatief materiaal beschikbaar dus het is een kwestie van implementeren en leren.
- Met hoge scholen afspraken maken om het voorkomen van voedselverspilling op te nemen in het curriculum van horeca-opleidingen. Er is veel aanbod in educatie voor professionals (bijvoorbeeld masterclasses) beschikbaar dus het is een kwestie van implementeren en leren.
- Met markten afspreken om gezamenlijk met ondernemers verspilling tegen te gaan en te monitoren. Gezamenlijk op elke markt in de stad een koude logistiek organiseren om aan het einde van de dag producten te verzamelen, bewaren en herbestemmen. Meteen organisaties voor herbestemmen (zoals voedselbank of To Good To Go ) betrekken bij het convenant.
- Een convenant met supermarktfilialen in een gemeente, hun bakkers-leveranciers en de gemeente zelf kan worden ingezet om te kijken hoe verspilling van brood en banket kan worden verminderd. Retourafspraken zorgen ervoor dat het relatief voordelig is voor supermarkten om te veel te bestellen en het overschot terug te sturen naar de bakkerijen. Door samen te werken met verschillende supermarkten in dezelfde gemeente kan een gelijk speelveld worden gecreëerd tijdens het testen van oplossingen om dit tegen te gaan.
Uit de praktijk
Het is mogelijk om een nieuw convenant tegen voedselverspilling in een bepaalde sector te sluiten. Dit is bijvoorbeeld te adviseren als de gemeente lokaal/regionaal of met een overzichtelijk aantal partijen (vaak koplopers) snel aan de slag wil.
Je kunt er ook voor kiezen om aan te sluiten bij een bestaand convenant. Bestaande convenanten op het gebied van voedsel zijn:
1. IMVO Convenant Voedingsmiddelensector:
Het IMVO (Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) - convenant voor de voedingsmiddelensector is een overeenkomst waarbij bedrijven in de voedingsindustrie zich verbinden tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het convenant stelt richtlijnen en doelstellingen om voedselverspilling te verminderen, de keten duurzamer te maken en de impact op mens, milieu en klimaat te minimaliseren.
Rol van overheden
Overheden spelen een belangrijke rol in het IMVO-convenant voor de voedingsmiddelensector door als facilitator en toezichthouder op te treden. Ze moedigen bedrijven in de voedingsindustrie aan om deel te nemen aan het convenant en zich te committeren aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, waaronder het verminderen van voedselverspilling. Overheden kunnen ook regelgeving en beleid implementeren om deze doelstellingen te ondersteunen en te handhaven.
2. Convenant Gezonde en Klimaatvriendelijke Voeding (True Animal Protein Price Coalition):
Het Convenant Gezonde en Klimaatvriendelijke Voeding is een initiatief van de True Animal Protein Price Coalition. Het convenant heeft als doel de voedingsmiddelenindustrie aan te sporen tot gezondere en klimaatvriendelijke producten. Dit omvat het verminderen van voedselverspilling, het stimuleren van duurzame landbouwpraktijken en het bevorderen van gezonde eetgewoonten.
Rol van Overheden
Overheden kunnen een faciliterende rol spelen bij het Convenant Gezonde en Klimaatvriendelijke Voeding door bedrijven en belanghebbenden aan te moedigen om deel te nemen aan dit initiatief. Ze kunnen de ontwikkeling van beleid en wetgeving ondersteunen die de doelstellingen van het convenant bevordert, zoals het verminderen van voedselverspilling en het stimuleren van duurzame landbouwpraktijken.
Voorwaarden
In de wet zijn geen specifieke regels voor convenanten opgenomen. Om die reden zijn alleen algemene wettelijke regels van toepassing die betrekking hebben op alle niet nader gespecificeerde overeenkomsten. Bijvoorbeeld over wanneer een overeenkomst tot stand komt (artikel 6:217 BW) Verder geldt contractsvrijheid, dus partijen zijn vrij om afspraken te maken over de inhoud van het convenant, zoals de juridische afdwingbaarheid. Maar de gemeente moet zich wel altijd houden aan de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (Abbb) en bovendien mag het convenant niet in strijd zijn met een wet of verordening.
Juridische toelichting
| Rechtsgebied | Privaatrecht > |
| Citeertitel | Burgerlijk Wetboek |
| Artikel | Artikel 6:217 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |