Neem voorbeschermingsregels op in omgevingsplan
Met voorbeschermingsregels voorkom je ongewenste ontwikkelingen als nieuwe regels nog in voorbereiding zijn. En daarmee ook mogelijke ontwikkelingen die een circulair bedrijventerrein in de weg staan.
Hoe kun je voorbeschermingsregels toepassen?
In een omgevingsplan kunnen locaties worden aangewezen waar alleen circulaire activiteiten zijn toegestaan, zoals het oprichten van een grondstoffenhub. Om dat te regelen moet dan het bestaande omgevingsplan worden gewijzigd. Dat heeft tijd nodig. Om te voorkomen dat andere activiteiten worden uitgevoerd die in het ongewijzigde omgevingsplan zijn toegestaan, kunnen voorbeschermingsregels worden genomen.
Voorbeschermingsregels regelen dat er geen nieuwe activiteiten kunnen worden uitgevoerd die in strijd zijn met de nieuwe regels. Hiervoor moet de gemeente een voorbereidingsbesluit nemen. Dat kan op ieder moment en relatief snel. Er geldt bijvoorbeeld geen voorbereidingsprocedure voor het nemen van een voorbereidingsbesluit. Meer informatie over het nemen van een voorbereidingsbesluit vind je op de website van Informatiepunt Leefomgeving.
De voorbeschermingsregels worden opgenomen in het omgevingsplan. Daarna heeft de gemeente anderhalf jaar om een ontwerpbesluit tot wijziging van het omgevingsplan bekend te maken.
Als het lukt om een ontwerpbesluit binnen anderhalf jaar bekend te maken, dan blijven de voorbeschermingsregels gelden totdat het omgevingsplan is gewijzigd.
Als dat niet lukt, kan de provincie ook een voorbereidingsbesluit nemen, bijvoorbeeld in voorbereiding op het stellen van instructieregels. Als de provincie dan binnen anderhalf jaar een ontwerpbesluit bekend maakt voor de instructieregel die beoogt het omgevingsplan te wijzigen, dan blijven de voorbeschermingsregels gelden totdat de instructieregel door de gemeente is opgevolgd en het omgevingsplan is gewijzigd.
Door samen te werken met de provincie krijgen gemeenten dus meer tijd om het omgevingsplan te wijzigen en onwenselijke ontwikkelingen te voorkomen.
Uit de praktijk
Gemeente Haarlemmermeer en Amsterdam
De gemeenten Haarlemmermeer en Amsterdam hebben in voorbereiding op het vaststellen van hun datacenterbeleid een voorbereidingsbesluit genomen om te voorkomen dat datacenters toegestaan moeten worden op grond van de geldende regels, terwijl dat niet meer wenselijk is. Lees hier meer over in het Voorbereidingsbesluit datacenters NH.
Dit voorbereidingsbesluit is genomen voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet en daarop is dus oud recht van toepassing. Het voorbeeld is nog steeds relevant, omdat dit voorbeeld ook in voorbeschermingsregels op grond van de Omgevingswet kan worden geregeld.
Provincie Brabant
De provincie Brabant heeft besloten om grootschalige logistieke ontwikkelingen op ongewenste locaties tegen te gaan met een voorbereidingsbesluit. Hierdoor zijn grootschalige logistieke ontwikkelingen verboden in heel Brabant, met uitzondering van specifieke locaties waarover provincie en gemeenten regionale afspraken hebben gemaakt. De provincie legt hierbij voorbeschermingsregels in de omgevingsplannen van gemeenten vast.
De ruimtevraag van grootschalige logistiek bedraagt ongeveer de helft van de totale ruimtevraag aan bedrijventerreinen in Brabant. Met het voorbereidingsbesluit neemt de provincie regie over de schaarse ruimte. Zolang het voorbereidingsbesluit geldt, kan een gewijzigde omgevingsverordening worden vastgesteld, met een instructieregel waarin het verbod op grootschalige logistieke ontwikkelingen is geborgd. Als er binnen anderhalf jaar een instructieregel ter inzage ligt, dan gelden de voorbeschermingsregels totdat de instructieregel is vastgesteld én die is opgevolgd door gemeenten in de omgevingsplannen.
Voorwaarden
- Het voorbereidingsbesluit moet steeds betrekking hebben op een in het voorbereidingsbesluit aangegeven locatie. In het voorbereidingsbesluit wordt aangegeven voor welke locatie(s) de voorbeschermingsregels gelden.
- Voorbeschermingsregels kunnen alleen toegestane activiteiten die nog niet worden uitgevoerd worden, verbieden. Bestaande activiteiten moeten geëerbiedigd worden.
- Voorbeschermingsregels gelden voor anderhalf jaar en vervallen hierna automatisch. Als een ontwerpbesluit voor de nieuwe regels binnen anderhalf jaar bekend wordt gemaakt, gelden de voorbeschermingsregels totdat het omgevingsplan is gewijzigd.
Juridische toelichting
Voorbereidingsbescherming is geregeld in afdeling 4.2 van de Omgevingswet (Ow). In artikel 4.14 Ow staat dat een voorbereidingsbesluit kan worden genomen voorafgaand aan een wijziging van het omgevingsplan.
Er zijn verschillende soorten voorbereidingsbesluiten:
- De gemeente neemt een voorbereidingsbesluit in voorbereiding op wijziging van het omgevingsplan (artikel 4.14 Ow);
- De provincie neemt een voorbereidingsbesluit in voorbereiding op het stellen van instructieregels of het nemen van een instructiebesluit (artikel 4.16 Ow).
- De provincie of het Rijk neemt een voorbereidingsbesluit in voorbereiding op het nemen van een projectbesluit, dat het omgevingsplan wijzigt (artikel 4.16 Ow).
Met deze mogelijkheden worden voorbeschermingsregels opgenomen in het omgevingsplan. Hierdoor zijn bepaalde activiteiten in het omgevingsplan helemaal of onder voorwaarden niet meer toegestaan. Activiteiten die al worden uitgevoerd, blijven toegestaan.
De provincie kan ook voorbeschermingsregels opnemen in de omgevingsverordening (artikel 4.15 Ow). Zie daarvoor het instrument: ‘Neem voorbeschermingsregels op in de omgevingsverordening’.
| Rechtsgebied | Publiekrecht > Omgevingsrecht |
| Citeertitel | Omgevingswet |
| Artikel | 4.14, 4.16 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |