Het heffen van groene leges voor vergunningaanvragen kan een financiële prikkel zijn voor partijen om tot houtbouw over te gaan.
Hoe kun je groene leges toepassen?
Groene leges worden uitgewerkt in de legesverordening. Dit kan op verschillende manieren:
- een gehele of gedeeltelijke vrijstelling van leges als sprake is van een in de verordening beschreven omstandigheid, zoals het bouwen met duurzaam hout
- een verlaging van de legeskosten als de bouw met een te bepalen aandeel in hout is gerealiseerd of wordt gerealiseerd
- een gehele of gedeeltelijke teruggaaf van leges na realisatie van de bouw wanneer aan de gestelde materiaaleisen voor houtbouw is voldaan. Juridisch gezien is hier sprake van een afzonderlijke beschikking tot teruggave, en niet van een vermindering van de legesheffing.
De VNG adviseert om de laatste optie te kiezen, omdat dan zeker is dat de houtbouwmaatregelen gerealiseerd worden. Kiezen voor teruggave in combinatie met uitstel van betaling heeft hetzelfde resultaat als een korting of vrijstelling op legeskosten. Het verlenen van uitstel van betaling neemt de drempel weg die ontstaat door mogelijk hoge legeskosten bij houtbouw.
In ieder geval moet in de legesverordening concreet gemaakt worden aan welke criteria moet worden voldaan om aanspraak te maken op korting of vrijstelling.
Uit de praktijk
De VNG biedt modelteksten voor het opnemen van groene leges in de legesverordening:
Een voorbeeld van groene leges is te vinden in de legesverordening van de gemeente Enschede:
- Artikel 4 Vrijstellingen
De in deze verordening genoemde leges worden, voor zover daarin niet reeds op andere plaatsen in deze verordening is voorzien, niet geheven voor:
[…]
het in behandeling nemen van een aanvraag voor het oprichten van een nieuwbouwwoning die een ‘aanmerkelijke bijdrage’ levert aan de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen (mede op basis van de speerpunten van Actieplan duurzaamheid en de nadere voorwaarden in door het college vast te stellen beleidsregels) voor het bedrag dat in de begroting voor het desbetreffende kalenderjaar is vastgesteld. Het college is bevoegd deze vrijstellingsbepaling buiten werking te stellen en daarmee het verzoek tot vrijstelling zonder nadere motivering af te wijzen - indien sprake is van een overschrijding van het plafond dat in de begroting is opgenomen.
Juridische toelichting
Gemeenten mogen leges heffen voor vergunningaanvragen (artikel 13.1a Omgevingswet en artikel 229 Gemeentewet). De wet biedt ruimte om de legesheffing af te stemmen op het gemeentelijk beleid. Het is niet toegestaan om meer leges te heffen dan de kosten die een gemeente maakt voor het in behandeling nemen van een vergunningaanvraag. Dit heet de opbrengstlimiet (229b Gemeentewet). Ook is het verboden om heffingsmaatstaven te hanteren op basis van draagkracht. De legesheffing mag niet in strijd zijn met een wettelijke verplichting of algemeen rechtsbeginsel. Dat doet zich bijvoorbeeld voor als de wet specifieke vormen van leges regelt. Van die wettelijke regeling mag dan niet worden afgeweken.
Voor het in behandeling nemen van een vergunningaanvraag voor bouwen geldt geen specifieke wettelijke regeling. Op grond van artikel 13.1a Omgevingswet en artikel 229 Gemeentewet kunnen gemeenten daarom groene leges hanteren bij aanvragen voor een omgevingsvergunning.
Voorwaarden
Aanbevolen is om het instrument niet te complex in de legesverordening op te nemen. Om veel bewijslast bij partijen te voorkomen kan beter gebruik worden gemaakt van een subsidie.
| Rechtsgebied | Publiekrecht > Staats-en bestuursrecht |
| Citeertitel | Omgevingswet |
| Artikel | 13.1a |
| Geldig vanaf | Invalid Date |