Bij nationale aanbestedingen gelden er voor overheden minder strikte regels dan bij Europese aanbestedingen. Met deze vrijheden kunnen overheden via aanbestedingsprocedures beter sturen op een lagere milieu-impact (MKI).
Hoe kun je aanbesteden onder de Europese drempels toepassen?
Bij nationale aanbestedingen kan je sneller kiezen voor een bepaald soort procedure en heb je meer vrijheid die zelf of anders in te richten. Daarbij gelden de strakkere regels van hoofdstuk 2 van de Aanbestedingswet niet. Je kan dus variaties maken op de procedures. Bijvoorbeeld: je richt een in als innovatiepartnerschap. Dan selecteer je zelf al de 3 tot 5 meest innovatieve partijen (op basis van objectieve, transparante criteria) en kies je de beste partij(en) voor het vervolg.
Een kanttekening hierbij, is dat nationale aanbestedingen ook aan de aanbestedingsbeginselen gebonden zijn. Een procedure moet dus proportioneel zijn: bijvoorbeeld geen lange, dure dialoogprocedure voor een relatief klein werk.
Procedures die te gebruiken zijn om te sturen op lagere milieu-impact (MKI), zijn onder meer:
- Innovatiepartnerschap
Bij een aanbesteding op basis van een innovatiepartnerschap stimuleer je de markt nieuwe technieken en verschillende type oplossingen te verkennen en te ontwikkelen. Dit kan je inzetten om de MKI-waarde van een product (bijvoorbeeld beton) of type project (bijvoorbeeld een straat) te verminderen. Als de innovatie een succes is geworden, dan kan de overheid de innovatie inkopen en afnemen tegen vooraf afgesproken voorwaarden. Zie het instrument: innovatiepartnerschap. - Mededingingsprocedure met onderhandeling
Bij een aanbesteding op basis van de mededingingsprocedure met onderhandeling is er ruimte om met de markt verschillende oplossingen te verkennen.
De procedure lijkt op een gewone aanbestedingsprocedure. Het verschil is dat je met de mededingingsprocedure met onderhandeling na de inschrijvingen met de partijen in onderhandeling kan gaan over de inschrijvingen. Je kan dan verbeteringen vragen en bezwaren en belemmeringen bespreken met marktpartijen.
De onderhandeling in de aanbestedingsprocedure zorgt ervoor dat de inschattingen van de mogelijk beschikbare innovaties beter in kaart kunnen worden gebracht. Zo kunnen verschillende type oplossingen voor het verminderen van de MKI-waarde van een product of van het project worden verkend en ontwikkeld. Zie het instrument: Mededingingsprocedure met onderhandeling. - Concurrentiegerichte dialoog
Bij een aanbesteding op basis van een concurrentiegerichte dialoog is er ruimte om met de markt verschillende oplossingen te verkennen.
In deze aanbestedingsprocedure ga je eerst in dialoog met de markt op basis van jouw uitvraag: waar je nog niet duidelijk hebt hoe (een deel van) de vraag of oplossing eruit moet komen te zien. Je verkent op deze manier verschillende oplossingsrichtingen en bespreekt welke aanpassingen voor jouw uitvraag nodig zijn (geen wijziging van minimumeisen). Op basis daarvan kan je de uitvraag wijzigen en krijg je inschrijvingen.
Op deze manier kunnen verschillende type oplossingen rond het verminderen van een MKI-waarde van een product of project worden verkend en ontwikkeld. Daarnaast kan je de opdracht aanpassen aan ontwikkelingen waar marktpartijen potentie in zien. Zie het instrument: concurrentiegerichte dialoog. - Combinatie tussen concurrentiegerichte dialoog en mededingingsprocedure met onderhandeling
Het verschil tussen beide procedures is dat het gesprek met marktpartijen bij een concurrentiegerichte dialoog voor de publicatie van de uitvraag door de overheid plaatsvindt. Op deze manier kan de hele uitvraag nog worden gewijzigd.
Bij mededingingsprocedure wordt eerst de uitvraag gepubliceerd en vinden de eerste inschrijvingen plaats. Vervolgens wordt pas contact met marktpartijen gezocht in de vorm van onderhandelingen.
Door deze procedures in een nationale aanbesteding te combineren, wordt op twee plekken in het aanbestedingsproces contact met marktpartijen gezocht. Op deze manier kunnen de beste innovatieve oplossingen voor het verlagen van de MKI-score van een project of product worden verkend en ontwikkeld.
Kanttekening: er moet wel een vergoeding voor marktpartijen tegenover staan om extra gemaakte kosten ten opzichte van een normale aanbestedingsprocedure te compenseren. Daarnaast moet het in proportie staan met de opdracht.
Uit de praktijk
PIANOo (expertisecentrum aanbesteding) geeft op zijn website meer informatie over en voorbeelden van aanbestedingsprocedures onder de Europese drempels.
Voorwaarden
Het moet hier gaan om aanbestedingen, waarvan de geraamde waarde onder de Europese drempelbedragen ligt en er geen sprake is van een grensoverschrijdend belang. Of om aanbestedingen boven de Europese drempelbedragen die uitgezonderd zijn.
Juridische toelichting
Op nationale aanbestedingen is hoofdstuk 1 van de Aanbestedingswet van toepassing. In artikel 1.12 Aanbestedingswet staan twee belangrijke beginselen die de aanbestedende dienst moet toepassen. Dat houdt in: transparant handelen en ondernemers op gelijke en niet-discriminerende manier behandelen. Daarnaast is het belangrijk dat de eisen en voorwaarden die de aanbestedende dienst stelt aan inschrijvers, in een redelijke verhouding staan tot de opdracht (artikel 1.13 Aanbestedingswet).
Naast hoofdstuk 1 uit de Aanbestedingswet, geldt ook de Gids Proportionaliteit. Ook moeten publieke organen zoals decentrale overheden zich houden aan de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (Abbb).
| Rechtsgebied | Privaatrecht > Aanbesteding |
| Citeertitel | Aanbestedingswet |
| Artikel | 1.12 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |