MKI kan op project- en materiaal niveau aan de markt worden uitgevraagd door een MKI-plafond of/en MKI-korting op te nemen in het aanbestedingsproces als subgunningscriterium.
Hoe kun je subgunningscriteria toepassen?
MKI kan worden meegenomen als een subgunningscriterium in de kwaliteitsaspecten van gunningscriterium BPKV. Het wordt interessant voor inschrijvende marktpartijen om veel aandacht aan het MKI- subgunningscriterium te besteden als er ook nog een hoge wegingsfactor aan is gekoppeld.
MKI kan op verschillende manieren als subgunningscriterium worden opgenomen en gewogen:
- Optie 1: MKI-plafond en eventueel een minimale MKI-waarde
- Optie 2: MKI-korting
Een combinatie van beide is ook mogelijk.
Optie 1: MKI-plafond
De aanbestedende dienst kan een MKI-plafond uitvragen (geen hogere impact toegestaan) en daarnaast een minimale waarde (realistisch geen lagere impact mogelijk). Inschrijvende partijen kunnen dan aangeven voor welke MKI-waarde zij het project kunnen uitvoeren. Deze MKI-waarde moet onder het plafond zitten en zij krijgen een hogere waardering naarmate zij dichter tegen de minimale waarde naderen. Op deze manier dwingen aanbestedende diensten een bepaalde maximale MKI-prestatie af aan de markt.
Let er bij het vaststellen van een MKI-plafond op dat het een uitdagend, maar haalbaar plafond moet zijn. Als het MKI-plafond te hoog wordt vastgesteld, dan is dit geen uitdaging. Een te laag MKI-plafond is niet haalbaar voor de markt en kan ook worden gezien als disproportioneel. Dit kun je voorkomen door bijvoorbeeld de gemiddelde MKI-waardes van soortgelijke projecten of producten in kaart te brengen en het MKI-plafond net boven dat gemiddelde vast te stellen. Daarnaast zou je door middel van een marktconsultatie kunnen onderzoeken wat voor marktpartijen een ambitieuze, maar haalbaar MKI-plafond is.
Optie 2: MKI-korting
Een andere knop waar aanbestedende diensten aan kunnen draaien, is de hoogte/weging van de MKI-korting. Per euro MKI-waarde kan de opdrachtgever een korting in euro’s aan de inschrijvende partij uitbetalen.
De Rijksoverheid heeft op de website MVI-criteria.nl ook voorbeelden gegeven van MKI als subgunningscriteria voor GWW-werken.
CO2-prestatieladder als subgunningscriterium
Het is ook mogelijk om de CO2-prestatieladder als subgunningscriterium uit te vragen. De CO2-prestatieladder is een instrument waarmee de uitstoot van organisaties wordt gemeten. Hoe hoger het niveau op de ladder, hoe meer een organisatie zich inspant om de CO2-uitstoot te verminderen. Je kunt de CO2-prestatieladder uitvragen als subgunningscriterium door fictieve korting te geven aan inschrijvers die gecertificeerd zijn. Hoe hoger de trede op de CO2-prestatieladder, hoe hoger de korting. Hierdoor hebben inschrijvers meer kans om de aanbesteding te winnen. Zie hierover de Handleiding Aanbesteden 3.1 van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen.
Uit de praktijk
- Rijkswaterstaat gebruikt MKI en CO2-prestatieladder standaard in GWW aanbestedingen. Meer informatie hierover vind je op de website van Rijkswaterstaat.
- Een concreet voorbeeld is de aanbesteding van gemeente Amersfoort genaamd ‘Rioolreparatie en -renovatie 2023 locaties Amersfoort’. MKI is in deze aanbesteding op de volgende manier opgenomen:
- Gemeente Amersfoort heeft een plan van aanpak als subgunningscriterium geformuleerd, waar een wegingsfactor van 80% aan is gekoppeld.
- Gemeente Amersfoort heeft een MKI-referentieberekening laten opstellen voor het uitvoeren van het werk in de aanbesteding om een bovengrens (maximale MKI) en ondergrens (minimale MKI) te kunnen formuleren.
- Op basis van een MKI-berekening probeert de inschrijver met een zo laag mogelijke milieukosten in te kunnen schrijven op de aanbesteding. Deze score moet tussen de maximale en minimale MKI-score van de referentieberekening liggen. De maximale MKI-score werkt als een prestatieverplichting: deze score wordt als norm aan de markt opgelegd. De minimale MKI-score wordt als realistische ondergrens gebruikt.
- De inschrijver moet maatregelen in het plan van aanpak opnemen om de MKI-score te verlagen. Deze maatregelen moeten kwantitatief onderbouwd zijn.
Kortom, de gemeente Amersfoort heeft dus zowel een MKI-berekening als maximale MKI-score opgenomen in de aanbesteding. Door de hoge wegingsfactor van 80% wordt de inschrijvende marktpartij gedwongen om MKI uitgebreid op te nemen in het plan van aanpak en om gepaste maatregelen te treffen om de MKI-score te verlagen.
Voorwaarden
De geformuleerde subgunningscriteria moeten in lijn zijn met de aanbestedingsbeginselen. Deze aanbestedingsbeginselen zijn:
- Objectiviteitsbeginsel: de criteria moeten objectief en controleerbaar zijn.
- Transparantiebeginsel: de criteria moeten transparant zijn.
- Gelijkheidsbeginsel: de criteria mogen niet discriminerend zijn.
- Proportionaliteit: de criteria moeten in verhouding staan tot de opdracht.
Juridische toelichting
| Rechtsgebied | Privaatrecht > Aanbesteding |
| Citeertitel | Aanbestedingswet 2012 (Aw) |
| Artikel | Artikel 2.115 AW |
| Geldig vanaf | Invalid Date |