Doelmatig beheer van afvalstoffen
Als gemeente ben je verantwoordelijk voor de inzameling van grove huishoudelijke afvalstoffen (‘grofvuil’). Gemeenten moeten ten minste één inrichting aanwijzen waar grofvuil kan worden achtergelaten.
Hoe kan een doelmatig beheer van afvalstoffen de circulariteit van matrassen bevorderen?
Alleen schone en droge matrassen kunnen worden gerecycled. Dat betekent dat het doelmatig beheer van matrassen hierop moet zijn gericht. Hierbij kan je een keuze maken of matrassen wel of niet bij de burger thuis worden opgehaald. In beide gevallen moet een aparte opslagplaats voor matrassen worden ingericht bij de afvalverwerker of het recyclingbedrijf.
Als je de keuze wilt bieden om de matrassen thuis op te laten halen, moet je allereerst vaststellen welke partij die matrassen zal ophalen. Hierbij kun je kiezen voor een afvalverwerker of voor een recyclingbedrijf. Ook kun je, in het kader van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, met matrasproducenten afspreken dat zij verantwoordelijk zijn voor het ophalen van oude matrassen, bijvoorbeeld als zij een nieuw matras leveren. Een tweede keuze die je moet maken, is of de burger een afspraak moet maken om zijn matras op te laten halen. Is een afspraak niet nodig, dan moet je het matras op straat achter kunnen laten, wat de kans vergroot dat het matras nat of vies wordt.
De meest circulaire oplossing is daarom dat het maken van een afspraak voor het ophalen van een matras verplicht wordt. Dit kan bijvoorbeeld worden opgenomen in het grondstoffenplan van de gemeente. Het alternatief is dat aan burgers een (gratis) matrashoes wordt aangeboden die zij om hun matras kunnen doen voordat zij het matras bij het grofvuil neerzetten. Deze hoes voorkomt dan dat het matras nat of vies wordt.
Uit de praktijk
- In de gemeente Den Haag wordt grofvuil gratis op afspraak opgehaald. Per soort afval moet een aparte afspraak worden gemaakt. Matrassen die nog heel zijn, worden apart opgehaald zodat ze gerecycled kunnen worden. Dat kan alleen als de buitenkant niet kapot is. Als dat wel het geval is, wordt het matras aangemerkt als ‘overig grofvuil’. Dit is terug te vinden op de website van de gemeente Den Haag. Daarnaast heeft de gemeente een uitgebreid grondstoffenplan opgesteld, waarin de verwerking van matrassen nog niet expliciet is opgenomen. Dit is wel een geschikt beleidsdocument om de circulaire verwerking van matrassen nog robuuster te verankeren.
- Ook in de gemeente Amsterdam zijn er regels te vinden over het doelmatig beheer van afvalstoffen. De gemeente Amsterdam heeft bijvoorbeeld in de Afvalstoffenverordening en het Uitvoeringsprogramma afval en grondstoffen opgenomen hoe met matrassen moet worden omgegaan.
Welke instrumenten kan je als gemeente inzetten voor een doelmatig beheer van afvalstoffen?
Een belangrijk instrument voor het bewerkstelligen van een doelmatig beheer van afvalstoffen is de afvalstoffenverordening. Als gemeente ben je verplicht om een afvalstoffenverordening vast te stellen waarin regels staan voor het overbrengen van of voor inzameling aanbieden van huishoudelijke afvalstoffen aan een bepaalde inzameldienst, zoals een recyclingsbedrijf. Zo kan je in een afvalstoffenverordening opnemen dat matrassen apart moeten worden ingezameld en hoe dit moet gebeuren. Door matrassen apart in te zamelen en ze droog en schoon te houden, kunnen ze beter gerecycled worden. Zie hierover ook het instrument over de afvalstoffenverordening.
Een ander instrument dat een gemeente kan inzetten is de afvalstoffenheffing. Zo kan je als gemeente burgers een soort belasting laten betalen voor de kosten die de gemeente maakt om het afval op te halen. Zie hierover ook het instrument over de afvalstoffenheffing gemeenten.
Voorwaarden
- Voor matrassen geldt in ieder geval de voorwaarde dat matrassen gescheiden dienen te worden opgeslagen. De opslagplaats moet zo worden ingericht dat de matrassen niet in contact kunnen komen met vocht. Om te voldoen aan die eis kan je als gemeente bijvoorbeeld een afsluitbare container gebruiken, deze container kan onder een afdak worden geplaatst, of worden afgedekt met een zeil, dat wordt teruggeslagen als er een matras wordt aangeboden.
- Verder geldt dat het beleid in lijn moet zijn met het landelijk afvalbeheerplan (LAP3). Voor matrassen geldt het sectorplan 84, waarin is opgenomen dat ten minste 90% van de schone en droge matrassen die de afvalverwerkers hebben ontvangen, moet worden gerecycled.
- Het is extra belangrijk om er als gemeente voor te zorgen dat matrassen droog en schoon zijn wanneer ze worden ingezameld. Zijn ze dit namelijk niet, dan worden ze ongeschikt verklaard voor recycling; daarna worden ze verbrand. Dit is erg onwenselijk.
- Tot slot moet rekening worden gehouden met de afvalhiërarchie uit het landelijk afvalbeheerplan. Hiervan mag je alleen afwijken als dit gerechtvaardigd is met betrekking tot de algemene effecten van het produceren en beheren van dergelijke afvalstoffen, gezien vanuit de gehele levenscyclus.
Juridische toelichting
Dit volgt uit artikel 10.22 Wet milieubeheer.
| Rechtsgebied | Publiekrecht > Milieurecht |
| Citeertitel | Wet milieubeheer |
| Artikel | 10.22 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |