Besteed zonnepanelen aan als dienst
Door zonnepanelen aan te besteden als dienst, blijft één partij verantwoordelijk voor de zonnepanelen gedurende de hele levenscyclus. Dus ook voor onderhoud, reparatie, en hergebruik of recyclen.
Hoe kun je aanbesteden van zonnepanelen als dienst toepassen?
Als je zonnepanelen aanbesteedt als dienst in plaats van een product, blijft de producent of leverancier eigenaar van de zonnepanelen. De partij die de aanbesteding wint, stelt de circulaire zonnepanelen ter beschikking aan de overheid, maar blijft als eigenaar verantwoordelijk voor het onderhoud en reparaties van de zonnepanelen. Er is dus sprake van circulaire zonnepanelen 'as-a-service'.
Bij de aanbesteding van deze service kunnen de volgende aspecten die de circulariteit van zonnepanelen bevorderen of waarborgen worden uitgevraagd:
- Circulaire inkoopcriteria
Aan de hand van circulaire inkoopcriteria kunnen overheden de partij kiezen van wie zij deze dienst afnemen. Je kan de inschrijvers bijvoorbeeld vragen een plan van aanpak aan te leveren voor het vergroten van de circulariteit van de zonnepanelen. Zie voor meer informatie het instrument subgunningscriteria.
- Levensduur verlengen
Door zonnepanelen als een dienst aan te besteden wordt het bedrijf, de organisatie of de Energy Service Company (ESCo) gestimuleerd om de levensduur van de zonnepanelen te verlengen:
- tijdens de ontwikkelfase door middel van een circulair ontwerp;
- tijdens de gebruiksfase is het voor de eigenaar / leverancier van de zonnepanelen gunstig om de levensduur van de zonnepanelen te verlengen door de zonnepanelen goed te onderhouden en te repareren.
- Verantwoordelijkheid bij einde levensduur
Je kunt de producent/leverancier of ESCo verplichten om de zonnepanelen aan het einde van de levensduur weer in te nemen, te hergebruiken, te repareren en desnoods te recyclen. Wanneer het dienstcontract afloopt vóór het einde van de levensduur van een product, kan de producent/leverancier het product weer inzetten voor hergebruik bij een andere organisatie. Dit kan de overheid extra stimuleren door middel van subsidieregelingen op tweedehands zonnepanelen en recycling. Zie voor meer informatie het instrument subsidieregeling.
- Een ESCo als leverancier van zonnepanelen ‘as a service’
Naast producenten en leveranciers kan ook een ESCo zonnepanelen ‘as a service’ aanbieden. Een ESCo is een commerciële organisatie die energiebesparende maatregelen via een ‘ontzorgconcept’ aanbiedt om een gebouw te verduurzamen. De ESCo garandeert een energieprestatiebesparing en gaat daarbij verder dan alleen circulaire zonnepanelen. Denk bijvoorbeeld aan goede isolatie, warmtepompen en laadpalen.
Uit de praktijk
Er zijn nog geen specifieke voorbeelden bekend van ‘as a service’- bij zonnepanelen. Wel zijn er enkele voorbeelden bekend van aanbestedingen van energieprestatiecontracten bij ESCo’s.
Gemeente Gooise Meren
De gemeente Gooise Meren heeft in de aanbesteding genaamd ‘Energieprestatiecontract ondergebracht in een ESCo’ energie als dienst aanbesteed. De gemeente heeft daarvoor gebruikgemaakt van de bijzondere aanbestedingsprocedure van concurrentiegerichte dialoog. Het doel van de aanbesteding is om de vastgoedportefeuille van de gemeente te verduurzamen en de energiekosten omlaag te brengen.
Andere productgroepen
Daarnaast kennen we het instrument bij een aantal andere productgroepen, die als inspiratie kunnen dienen:
- Erasmus MC heeft ziekenhuisbedden (elektronische meubels) aanbesteed als dienst. Elk bed en matras blijft eigendom van de dienstverlener, met als doel om die te motiveren een product in te zetten dat zo lang mogelijk meegaat en waarvan onderdelen makkelijk vervangen of hergebruikt kunnen worden.
- Schiphol heeft via een aanbestedingsprocedure verlichting en ongeveer 3000 beeldschermen ingekocht als dienst. Hiermee wilde Schiphol de traditionele manier van produceren, gericht op een beperkte levensduur en zo snel mogelijk vervangen, doorbreken.
Zonnepanelen ‘as a service’
Tot slot bestaan er initiatieven uit de markt om zonnepanelen aan te bieden ‘as a service’. De organisatie biedt dan een resultaat of een prestatie aan de klanten in de vorm van een abonnement. Klanten betalen dan een periodieke vergoeding om gebruik te maken van de zonnepanelen en worden nooit eigenaar.
Juridische toelichting
In de Aanbestedingswet 2012 wordt onderscheid gemaakt tussen overheidsopdrachten voor werk, leveringen, en diensten. Een overheidsopdracht voor diensten wordt gesloten tussen een of meer dienstverleners en een of meer aanbestedende diensten en heeft betrekking op het verlenen van andere diensten dan diensten die vallen onder overheidsopdrachten voor werk (artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012). In het aanbestedingsrecht is ‘diensten’ dus een restcategorie.
Meer informatie over dit onderscheid tussen drie verschillende soorten overheidsopdrachten vind je op de website van Kenniscentrum Europa Decentraal.
| Rechtsgebied | Privaatrecht > Aanbesteding |
| Citeertitel | Aanbestedingswet 2012 |
| Artikel | artikel 1.1 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |