Stel een subsidieregeling op voor hergebruik en hoogwaardig recyclen
Door een subsidieregeling op te stellen kunnen organisaties die zonnepanelen op een hoogwaardige manier recyclen of hergebruiken hun technieken ontwikkelen en verder opschalen
Hoe pas je een subsidieregeling toe?
Subsidieregelingen kunnen op verschillende manieren worden ingezet:
1. Subsidie voor het opzetten en opschalen van hoogwaardige recyclingsfaciliteiten
In Nederland zijn nog geen hoogwaardige recyclingsfaciliteiten op het gebied van zonnepanelen. Er wordt momenteel gewerkt aan technieken waarmee zonnepanelen hoogwaardig kunnen worden gerecycled, bijvoorbeeld tot nieuwe zonnepanelen. Een subsidieregeling kan die bedrijven ondersteunen.
2. Subsidie tweedehands zonnepanelen
Nieuwe zonnepanelen worden voor extreem lage prijzen aangeboden door producenten uit China. Om tweedehands panelen opnieuw in te zetten zijn een aantal handelingen (zoals inzameling, schoonmaak, reparatie, opslag en nieuwe installatie) nodig. De hieraan gekoppelde hoge arbeidskosten zorgen ervoor dat tweedehands zonnepanelen duurder zijn dan nieuwe (niet-duurzame) panelen. Een subsidie voor de aankoop van tweedehands zonnepanelen stimuleert zowel particulieren als bedrijven om voor deze panelen te kiezen in plaats van nieuwe aan te schaffen.
3. Subsidie hergebruik
Het goed demonteren van zonnepanelen is essentieel om de zonnepanelen te kunnen hergebruiken. Er kan een subsidieregeling voor bedrijven en particulieren worden opgesteld, die een bedrag per zonnepaneel uitgekeerd krijgen voor het ‘goed’ inleveren van oude panelen.
4. De subsidievoorwaarden
Het is ook mogelijk om aan huidige subsidieregelingen rond zonnepanelen subsidievoorwaarden toe te voegen met betrekking tot circulariteit. Denk daarbij aan de volgende voorwaarden (die ook in een van bovenstaande nieuwe subsidieregelingen kunnen worden opgenomen):
- Het tegengaan van overconsumptie door de eis te stellen dat de jaarlijks opgewekte stroom ook daadwerkelijk gebruikt moet worden;
- Het goed demonteren van zonnepanelen voor hergebruik en recycling;
- Extra subsidie in geval van tweedehands zonnepanelen;
- Het aantal minimale jaren dat een zonnepaneel op het dak moet blijven liggen rekening houdend met de CO2 terugverdientijd;
- Vrij van toxische materialen zoals PFAS, antimoon en lood;
- De zonnepanelen moeten in Europa geproduceerd zijn;
- De zonnepanelen moeten in goede arbeidsomstandigheden geproduceerd zijn;
- Nieuwe zonnepanelen moeten circulair ontworpen zijn.
Uit de praktijk
Amsterdam
De gemeente Amsterdam heeft een subsidieregeling opgesteld voor duurzaam geproduceerde zonnepanelen. Zowel bedrijven als particulieren kunnen aanspraak maken op deze subsidieregeling.
In de regeling wordt een zonnepaneel geclassificeerd als ‘duurzaam’, indien het paneel behoort tot categorie A, B of C. Onder categorie A vallen de duurzaamste zonnepanelen, waarvoor de meeste subsidie verkregen kan worden.
Aan deze categorieën zijn de volgende subsidievoorwaarden gekoppeld:
- Carbon footprint: CO2 terugverdientijd
- toxische materialen: PFAS-vrij, antimoon-vrij en loodvrij
- Lage kans op slechte arbeidsomstandigheden
- Meerprijs van het circulaire zonnepaneel ten opzichte van de niet circulaire zonnepanelen.
Leeuwarden
In Leeuwarden is een initiatief opgezet tussen Caparis, All4Solar en De Jong Machinebouw. Dit initiatief om zonnepanelen te recyclen voor nieuwe zonne-energie installaties heeft € 300.000 gekregen van de Start Foundation. Er wordt ook nog € 90.000 bij overheden en fondsen geworven.
Provincie Zuid-Holland
De provincie Zuid-Holland ondersteunt Stichting ZonNext financieel. ZonNext is een organisatie die vraag en aanbod van tweedehands zonnepanelen bij elkaar brengt.
Voorwaarden
- In principe is voor het verstrekken van een subsidie een wettelijke grondslag nodig. Hier bestaan wel uitzonderingen op. Voor een incidentele subsidie, die voor maximaal vier jaar wordt verstrekt, is dit bijvoorbeeld niet nodig. Raadpleeg hierover een jurist, voordat je de subsidieregeling opstelt.
- Het is van belang om subsidievoorwaarden en regels zorgvuldig te formuleren om de beoogde doelstellingen te bereiken en de rechtmatige besteding van publieke middelen te waarborgen. Hiermee wordt onder andere bedoeld dat de voorwaarden kunnen worden gekoppeld aan het beleid en de doelstellingen van de gemeente, en dat deze daar ook aan bij kunnen dragen. Subsidieaanvragers moeten zich houden aan de voorwaarden en doelstellingen van de regeling.
- Bij het opstellen van een subsidieregeling moet het risico op staatssteun onderzocht worden. Staatssteun is het bevoordelen van bedrijven door de overheid. Dit mag in principe niet. De markt voor aanbieders van circulaire zonnepanelen is klein, dus zorg dat minstens drie leveranciers zonnepanelen produceren die vallen onder de subsidieregeling.
- Bij het vaststellen van een subsidieregeling speelt staatssteun ook een rol. Let op de manier waarop de regeling wordt vormgegeven.
Meer informatie over subsidies vind je op de website van PIANOo
Juridische toelichting
In artikel 4.21 e.v. in het Algemene wet bestuursrecht (Awb) is de wettelijke regeling voor subsidies opgenomen. Uit artikel 4:23 lid 3 Awb blijkt in welke gevallen de overheid een subsidie kan verlenen zonder dat daarvoor een wettelijke grondslag of subsidieregeling vereist is, zoals bij een incidentele subsidie. De grondslag voor het sluiten van een uitvoeringsovereenkomst is te vinden in artikel 4.36 Awb.
| Rechtsgebied | Publiekrecht > Staats-en bestuursrecht |
| Citeertitel | Algemene wet bestuursrecht |
| Artikel | 4.21 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |