Stimuleer circulariteit met een innovatiepartnerschap
Bij een aanbesteding op basis van een innovatiepartnerschap stimuleer je de markt om nieuwe technieken te ontwikkelen. Zoals innovaties voor circulaire zonnepanelen.
Hoe pas je een innovatiepartnerschap toe?
Een overheidsdienst kan bij een aanbesteding een innovatiepartnerschap met partijen aangaan om binnen de kaders van een opdracht tot nieuwe circulaire oplossingen te komen. Het vroegtijdig betrekken van marktpartijen en organisaties stelt de overheid in staat om te profiteren van externe kennis en expertise. Ook kun je op deze manier de markt stimuleren om creatieve oplossingen te bedenken om de circulariteit van zonnepanelen te vergroten.
Innovatiepartnerschap voor de productie van circulaire zonnepanelen
Decentrale overheden kunnen met fabrikanten, kennisinstellingen, marktpartijen, maatschappelijke organisaties, energiecoöperaties en/of zonne-energiebedrijven in de regio een innovatiepartnerschap aangaan voor de productie van circulaire zonnepanelen. Aspecten die belangrijk zijn om te ontwikkelen binnen dit innovatiepartnerschap:
- Ontwikkeling van zonnepanelen zonder gevaarlijke stoffen verder uitwerken naar aanleiding van het rapport Buyer Group
- Zonnepanelen die zijn ontworpen voor eenvoudige demontage voor reparatie en toekomstig hergebruik van componenten.
Innovatiepartnerschap voor de ontwikkeling van een keten van tweedehands zonnepanelen
Decentrale overheden kunnen met fabrikanten, marktpartijen, maatschappelijke organisaties, stichting OPEN, energiecoöperaties, stichting Zonnext en/of zonne-energiebedrijven in de regio, een innovatiepartnerschap aangaan voor het ontwikkelen van een keten van tweedehands zonnepanelen. Aspecten die belangrijk zijn binnen dit innovatiepartnerschap:
- Stimuleren van de beschikbaarheid en het gebruik van tweedehands zonnepaneel-componenten en reserveonderdelen
- Onderzoek naar de schaal waarop een keten van tweedehands zonnepanelen het best functioneert
- Innovatie met betrekking tot de businesscase. Dit betekent zowel het berekenen van de CO2 voetafdruk van tweedehands zonnepanelen ten opzichte van nieuwe (circulaire) zonnepanelen als de verdeling van de recyclingbijdrage tussen de partijen en Stichting Open.
- De samenwerking tussen gemeenten en provincies voor bijvoorbeeld opslag- en verwerkingslocaties.
Innovatiepartnerschap voor de hoogwaardige recycling van zonnepanelen (zowel lineaire als circulaire)
Decentrale overheden kunnen met fabrikanten van circulaire zonnepanelen, stichting OPEN, marktpartijen voor recyclingsinstallaties een innovatiepartnerschap aangaan voor het ontwikkelen van hoogwaardige recyclingfaciliteiten van zonnepanelen in Nederland. Stichting OPEN heeft in 2024 een uitvraag gedaan voor partners om de hoogwaardige recycling van zonnepanelen te realiseren. Het is belangrijk om binnen dit innovatiepartnerschap te werken aan verbetering en efficiënter maken van het recyclingproces van zonnepanelen zodat hoogwaardig hergebruik van componenten en grondstoffen mogelijk wordt.
Uit de praktijk
Op dit moment zijn er nog geen voorbeelden van decentrale overheden die gebruik hebben gemaakt van de aanbestedingsprocedure ‘innovatiepartnerschap’ rond circulaire zonnepanelen.
Wel is er een FAIR-PV-consortium opgesteld met als doel om een circulair zonnepaneel te creëren dat makkelijk uit elkaar te halen is voor reparatie, renovatie en recycling. De volgende partijen maken deel uit van dit consortium: AMS Institute, TU Delft, Biosphere Solar, Circularise, Gemeente Amsterdam, Provincie Zuid-Holland, AGC en Amsterdam Economic Board. Deze opdracht had ook in de vorm van een innovatiepartnerschap kunnen worden uitgevraagd.
Ga jij aan de slag met een innovatiepartnerschap over circulaire zonnepanelen? Deel dan je ervaringen met ons!
Voorwaardezn
- Een Europese aanbesteding mag alleen volgens het innovatiepartnerschap plaatsvinden als aan álle drie van de volgende criteria is voldaan:
- Het moet gaan over nieuwe of verbeterde producten; en
- over productie, bouw- of constructieprocessen; en
- over verkoop of organisatiemethodes.
- Een aanbestedingsprocedure moet altijd in verhouding staan tot de opdracht. Deze procedure vergt in vergelijking met de openbare of niet-openbare procedure meer inspanning van zowel de aanbestedende dienst als de marktpartijen. De doorlooptijd van de procedure is langer, er moet meer overleg plaats vinden en er moet uitgebreid en gedegen verslag worden gedaan. De hogere transactiekosten die hieruit voortvloeien kunnen disproportioneel zijn (Gids Proportionaliteit 2022, p. 33). Raadpleeg een gespecialiseerde inkoopspecialist om zeker te weten of deze procedure voor jou een mogelijkheid is. Inkoopspecialisten kunnen inschatten wat er beschikbaar is op de markt en of de procedure proportioneel is.
Let op: als de geraamde waarde van een opdracht minder is dan de drempelbedragen vastgesteld door de Europese Commissie is het mogelijk deze procedure als een ‘light-versie’ in te richten. Deze light-versie vraagt minder tijd en inspanning. De manier waarop dit kan is uitgewerkt in het instrument ‘Aanbesteden onder de Europese Drempel’ voor het thema ‘Houtbouw’.
Juridische toelichting
Op een aanbesteding kunnen Europese of nationale regels van toepassing zijn. De Europese Commissie stelt elke 2 jaar drempelbedragen vast. Als de geraamde waarde van een opdracht evenveel of meer is dan deze drempelbedragen, dan is toepassing van de Europese aanbestedingsregels verplicht. Voor aanbestedingen met een geraamde waarde onder de drempelbedragen, geldt de nationale procedure uit hoofdstuk 1 van de Aanbestedingswet.
De mogelijkheid om een innovatiepartnerschap toe te passen in een aanbesteding is wettelijk vastgelegd in artikel 2.31a Aanbestedingswet; namelijk voor de ontwikkeling en aanschaf van een innovatief product of werk of een innovatieve dienst die niet al op de markt beschikbaar is.
In artikel 2.31b Aanbestedingswet is opgenomen welke stappen de aanbestedende dienst moet doorlopen om hiervan gebruik te kunnen maken. De procedure van het innovatiepartnerschap is opgenomen in de wettelijke regeling voor Europese aanbestedingen (met een waarde gelijk aan of hoger dan het drempelbedrag). Deze procedure mag ook vrijwillig worden gebruikt bij nationale aanbestedingen in een meer vrije, informele vorm.
| Rechtsgebied | Privaatrecht > Aanbesteding |
| Citeertitel | Aanbestedingswet 2012 |
| Artikel | 2.31 a |
| Geldig vanaf | Invalid Date |