Start een ondernemersfonds voor bioafval
De gemeente kan een ondernemersfonds opzetten om het scheiden, het inzamelen en het hoogwaardig verwerken van bioafval van bedrijven te bevorderen.
Hoe pas je een ondernemersfonds toe?
Een ondernemingsfonds biedt een oplossing voor de volgende belemmeringen rond de inzameling en verwerking van bioafval van bedrijven:
- Invloed gemeente
De gemeente heeft beperkte zeggenschap over de afvalinzameling bij bedrijven. Door een ondernemingsfonds of specifieker een circulair-fonds of bioafvalfonds op te richten, kan de gemeente toch invloed uitoefenen op de afvalinzameling. Het fonds kan namelijk de activiteiten met betrekking tot het scheiden en het hoogwaardig inzamelen en verwerken van bioafval bekostigen. - Iedereen betaalt mee
Veel ondernemers en eigenaren in een horecagebied zijn bereid om de kwaliteit van de bedrijfsomgeving te verbeteren als iedereen maar meebetaalt. Met een ondernemersfonds wordt een belasting voor alle ondernemers in de gemeente of in een specifiek gebied geheven, ook voor de bedrijven die geen onderdeel zijn van de Stichting Ondernemersfonds. De stichting krijgt vervolgens het bedrag terug in de vorm van een subsidie. Op deze manier wordt gewaarborgd dat iedere ondernemer meebetaalt aan bijvoorbeeld het opzetten van een infrastructuur rond bioafval voor bedrijven. - Ondersteunen van initiatieven
Er zijn verschillende lokale initiatieven onder horecabedrijven rond het hoogwaardig verwerken van bioafval tot bodemverbeteraar (bijv. compost) met bijvoorbeeld wormenhotels of biovergisters. Dit zijn vaak lange trajecten waar verschillende omgevingsvergunningen voor moeten worden aangevraagd. Dit kost dus veel geld. De subsidie die aan de Stichting Ondernemersfonds wordt verstrekt, kan deze kosten (deels) dekken. Op deze manier kan de gemeente initiatieven vanuit ondernemers aanmoedigen. - Bioafval in centrumgebied
Vooral in dichtbevolkte centrumgebieden is het apart inzamelen van bioafval vaak een uitdaging, wanneer vanwege ruimtegebrek een goede afvalinzamel-infrastructuur ontbreekt. Een ondernemingsfonds uit de reclamebelasting kan hierbij uitkomst bieden. Dat geld kan namelijk gebruikt worden om ervoor te zorgen dat ondernemers gezamenlijk een bioafval- infrastructuur opzetten. Op deze manier komt er relatief meer gescheiden volume vrij in bijvoorbeeld winkelgebieden. Hierdoor kunnen afvalinzamelaars en -verwerkers mogelijk beter een business case rond krijgen, wat gescheiden inzamelen van bioafval aantrekkelijker en betaalbaarder maakt.
Daarnaast biedt het oprichten van een ondernemersfonds kansen voor de gemeente. Zo kan de gemeente stimuleren dat ondernemers in plannen van bestaande fondsen gescheiden bioafval-inzameling en hoogwaardige verwerking opnemen. De gemeente kan ook proactief draagvlak proberen te verkrijgen onder ondernemers om een plan voor het fonds rond bioafval in te dienen. Dit kan de gemeente doen door actief bedrijven te benaderen of hier een oproep/uitvraag voor te doen.
Ondernemersfonds versus BIZ
Een instrument dat veel overeenkomsten heeft met het ondernemersfonds is het instrument Start een Bedrijveninvesteringszone (BIZ) voor bioafval. Het voornaamste verschil tussen beide is de initiatiefnemer en de manier waarop het geld wordt geheven. Het voordeel van een ondernemersfonds ten opzichte van de BIZ is dat de gemeente bij een ondernemersfonds geen draagvlakmeting hoeft uit te voeren. Hierdoor kan het initiatief om bioafval te scheiden uit de gemeente komen en kan dit de prikkel geven aan ondernemers om met plannen te komen om aanspraak te maken op de subsidie. Daarnaast kan de gemeente voorwaarden verbinden aan haar medewerking aan de oprichting van een ondernemersfonds. Dat kan onder meer het scheiden van bioafval zijn.
Uit de praktijk
In Leiden is het eerste ondernemersfonds van Nederland opgericht. Sinds 2005 wordt door middel van een heffing op de OZB voor niet-woningen het fonds gevuld. Dit geld wordt ingezet om activiteiten en projecten voor ondernemers en winkeliers te bekostigen.
De gemeente Utrecht heeft het Ondernemersfonds Utrecht (OfU) opgezet. Uit dit fonds worden veel uiteenlopende projecten betaald, van camerabeveiliging op industrieterreinen tot projecten rond duurzaamheid. Het fonds wordt gefinancierd door middel van een verhoogde heffing op de OZB voor niet-woningen.
Dordrecht heeft een ondernemersfonds opgericht vanuit de OZB-belasting en delen uit reclamebelasting. In totaal zijn er 25 gebieden die het geld uit het fonds gebruiken voor projecten rond bijvoorbeeld vergroening, biodiversiteit, feestverlichting, marketing en onderwijs.
Er zijn nog geen voorbeelden van ondernemersfondsen gericht op circulariteit, afval of bioafval. Ga jij er mee aan de slag, laat het ons dan weten!
Voorwaarden
- De OZB kent wettelijk geregelde tarieven. De gemeente heeft dus beperkte mogelijkheden voor het heffen van een hoger bedrag voor het ondernemingsfonds. Daarnaast kan de OZB alleen gemeentebreed worden geheven. Dit kan leiden tot een situatie waarin een uniforme verhoging van de belasting niet altijd aansluit bij de specifieke financieringsbehoeften van verschillende gebieden en sectoren.
Hierdoor kan het voorkomen dat voor sommige gebieden of sectoren de opbrengst resulteert in een budget dat niet toereikend is om de collectieve doelstellingen te realiseren. Anderzijds kan in andere gebieden of sectoren het verhoogde tarief als te ruim en als een last worden beschouwd. - De kans bestaat dat in bepaalde gebieden of sectoren de organisatiegraad laag ligt. In dat geval is er een risico dat er geen aanspraak op de subsidie uit het fonds wordt gemaakt. De gemeente kan daarom vooraf afspraken maken met de stichting/vereniging om tot een gezamenlijk plan van de ondernemers te komen. Ook zou een gebiedsmanager in kunnen worden gezet, bekostigd uit het fonds, om ondernemers bij elkaar te brengen voor het verwezenlijken van initiatieven.
- Bepaalde gebieden of sectoren kunnen weerstand bieden tegen een ondernemersfonds. Bij reclamebelasting-fondsen is dit makkelijker te voorkomen, omdat dit per (welwillend) gebied kan worden aangesteld. Bij OZB-fondsen is het aan te raden om in gesprek te gaan met deze gebieden of sectoren om tot een gezamenlijk compromis te komen om de plannen te realiseren. Let daarbij ook op de administratieve lasten die een ondernemersfonds met zich meebrengt.
- Een aandachtspunt is te bekijken of er sprake is van samenloop met andere heffingen. In dat geval is het verstandig de totale lasten te beoordelen.
Juridische toelichting
Op grond van de Gemeentewet en Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) wordt onroerendezaakbelasting (OZB) geheven. De wet beschrijft verschillende wettelijke grenzen voor het verhogen van het tarief van de OZB voor een ondernemersfonds door de gemeente. De gemeente mag bijvoorbeeld alleen gemeentebreed OZB heffen en niet in een specifiek gebied.
Reclamebelasting is ook opgenomen in de Gemeentewet. De wettelijke eisen rond deze belasting liggen hier lager dan bij OZB het geval is. Een verhoging van de reclamebelasting kan voor een bepaald gebied worden ingesteld.
Zowel OZB als reclamebelasting moeten op grond van de Gemeentewet door de gemeenteraad worden vastgesteld en worden opgenomen in de belastingverordening van die gemeente.
| Rechtsgebied | Fiscaal recht > Fiscaal recht |
| Citeertitel | Subsidieverordening Ondernemersfonds |
| Artikel | nvt |
| Geldig vanaf | Invalid Date |